4th of July คนไทยในUSปลอดเปลี่ยวหวนหาวันชาติ

บ้านเอ็งนี้ บ่มีดอก ไอ้วันชาติ

มีแต่วัน ให้เป็นทาส กันถ้วนหน้า

วันกราบโค กราบควาย วันไหว้หมา

วันแบกหาม เทวดา ธิปไตย

Credit:  Khun konsankao

โดย RED USA

กลุ่มคนไทยในท้องที่มณฑลลอส แองเจลีส สหรัฐอเมริกา ที่เรียกตัวเองว่า “Heart for Homeland” ซึ่งเคยร่วมกันจัดผ้าป่ามหากุศลช่วยบ้านเกิดในคราวเกิดน้ำท่วมใหญ่เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นเงินราว ๔ หมื่นดอลลาร์ ได้นัดพบปะสังสรรค์ และฉลองวันชาติสหรัฐ (The 4^th of July) ในเมืองมอนเทอเรย์พาร์ค เมื่อวันพุธที่ผ่านมา 

ด้วยความรู้สึกละล้าละลังผสมกันระหว่าง “ปริ่มเปรม และปลอดเปลี่ยว”

“ปริ่มเปรม” ต่อความอลังการในการฉลองวันชาติของชาวอเมริกัน  แม้นว่าสหรัฐจะเป็นประเทศค่อนข้างใหม่ ประกาศเอกราชมาไม่ถึง ๓๐๐ ปี 

ถึงจะเป็นดินแดนที่มีความเจริญอย่างกว้างขวางมหาศาลกว่าแห่งใดในโลก แต่ถ้าประชาชนที่พื้นฐานถิ่นเกิดมาจากโลกเก่าหลากหลายแหล่งเหมือนดั่งพร้อมใจมาลงเบ้าหลอมเดียวกัน มิได้มีจิตวิญญานอันแน่วแน่ร่วมกันในวิถีชีวิตตามปรัชญา “ของประชาชน เพื่อประชาชน และโดยประชาชน” แล้วละก็ การฉลองวันชาติคงจะไม่ยิ่งใหญ่เท่าที่เป็นมา และกำลังเป็นไป

“ปลอดเปลี่ยว” ด้วยความที่ผู้มาร่วมฉลองล้วนหวนหาถิ่นกำเนิดประเทศไทยของตน ซึ่งอ้างอิงกันมาว่ามีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า ๗๐๐ ปี (แท้จริงอาจเพียง ๑๕๐ กว่าปีดังที่นักประวัติศาสตร์ยุคใหม่ให้ความเห็นว่าประเทศสยามเริ่มมีฐานะเป็นรัฐชาติในทางสากลหลังจากการทำสัญญาบาวริ่งกับอังกฤษในปี พ.ศ. ๒๓๙๘ ก่อนหน้านั้นเป็นเพียงหนึ่งในรัฐศักดินา หรือ Feudal states ที่มีอยู่หลายแห่งในภูมิภาค อาทิ รัฐล้านนา รัฐจำปา รัฐทาวารวดี และรัฐปาตานี ซึ่งต่างเคยอยู่ภายใต้อิทธิพล หรือการปกครองของอาณาจักรพุกาม อาณาจักรศรีวิชัย และอาณาจักรขแมร์) แต่หาได้มีวันชาติอันเป็นศูนย์รวมจิตวิญญานของประชาชนเฉกเช่นสหรัฐไม่

เดิมนั้นวันชาติของไทยถูกกำหนดเป็นครั้งแรกหลังการอภิวัฒน์การปกครองจากระบบสมบูรณาญาสิทธิราชมาสู่ประชาธิปไตยโดยคณะราษฎร ในวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๕ หากแต่พลังแห่งการช่วงชิงอำนาจกลับคืนโดยฝ่ายกษัตริย์ ด้วยการสนับสนุนของผู้เผด็จการทางทหาร คือจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ และนักการเมืองค่ายราชาธิปไตย เช่นนายควง อภัยวงศ์ และ ม.ร.ว. เสนีย์-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เป็นต้นมา จอมพลสฤษดิ์ได้สั่งยกเลิกวันชาติที่ ๒๔ มิถุนายน ซึ่งให้ความปริ่มเปรม และภาคภูมิใจแก่ประชาชนไปเสีย

จากนั้นได้มีการเชิดชูวันพระราชสมภพของพระมหากษัตริย์ พระราชินี พระบรมโอรสาธิราช พระสยามราชกุมารี และวันสวรรคตของอดีตกษัตริย์รัชกาลต่างๆ ขึ้นมาเฉลิมฉลองแทน 

โดยกำหนดให้เป็นสัญญลักษณ์แห่งการนอบน้อมถ่อมตน และกรอบความคิดของประชาชนที่ยับยั้งความทะเยอทะยานไปสู่ชีวิตที่ดีกว่า แทนการเริงร่าประกาศจิตวิญญานการเป็นเจ้าของแผ่นดินดังเช่นคนอเมริกัน หรือประชาชนในประเทศที่ได้ประกาศเอกราชปลดแอกจากอาณานิคม

ดูไปแล้วประเทศที่ได้ประกาศเอกราชจากการอยู่ภายใต้ “ใครมาเป็นจ้าวเข้าครอง” กลับทำให้ประชาชนมีความผูกพันกับแผ่นดินของตนมากกว่าประเทศที่ไม่เคยถูก เข้าครอง แต่ประชาชนไม่เคยมีฐานะเป็นเจ้าของแผ่นดินอันเรียกว่ารัฐชาตินั้นเลย

ที่ร้ายยิ่งกว่านั้น เป็นปัญหาทางจิตสำนึก และอารมณ์ทางอุดมการณ์ เมื่อในขณะที่สภาพความเป็นจริงแล้วประชาชน (โดยทั่วไปที่เรียกกันในสมัยนี้ว่า “รากหญ้า”) มิได้ถูกจัดวางไว้ให้เป็นองคาพยพทางการปกครองแห่งความเป็น “ของ-เพื่อ-โดย” ในรัฐชาติ ดังนิยามของระบอบประชาธิปไตยที่อ้างกันมาเป็นเวลา ๘๐ ปี ด้วยการจำกัดความหมายให้แคบลงโดยวลีที่ว่า “อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข”

นั่นคือตีความเกินควรกันว่าองค์ “ประมุข” ทรงอธิปไตยเหนือกว่า “ประชา” ทุกวิถีทาง อันขัดแย้งกับหลักการที่วางไว้ และยอมรับกันมาตลอดค่อนศตวรรษ ว่ารัฐธรรมนูญโดยสัญญาประชาคมคือองค์อธิปไตยสูงสุดเหนือทุกๆ อณูในรัฐชาติ

ความเศร้าสลดจากการที่อดมีวันชาติอย่างอเมริกันมิได้เกิดจากการที่มีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแต่อย่างใด หากแต่การตีความให้พระมหากษัตริย์ทรงอธิปไตยเหนืออื่นใดนั่นสิกลายเป็นช่องทางให้เกิดการเลือกที่รักมักที่ชังในสังคม จนถึงขั้นแตกร้าวเป็นสองฝ่าย 

โดยฝ่ายที่อยู่ “ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท” และ “เคียงข้างยุคลบาท” ถึงจะมีจำนวนน้อยกว่า แต่ว่ามีกำลังอำนาจมากกว่า สามารถปรักปรำให้อีกฝ่ายกลายเป็น “ขบวนการล้มเจ้า” และ “ผู้ไม่จงรักภักดี” ที่ถูกข้อหาอาญาว่าประพฤติตนขัดต่อความมั่นคงแห่งรัฐไปได้

การนัดพบปะของกลุ่มคนไทยรักบ้านเกิดครั้งนี้ จึงมีนัยยะเป็นอุทธาหรณ์ได้ว่า ความเป็นปึกแผ่นแห่งรัฐชาติขึ้นอยู่กับจิตวิญญานอันผูกพันต่อแผ่นดินของประชาชน มากกว่าการมีศูนย์รวมอันศักดิ์สิทธิ์ใดๆ 

ยิ่งเมื่อดูตัวอย่างที่เกิดในกลุ่มประเทศอาหรับด้วยแล้วจะเห็นว่า การดำรงสถานะสูงส่งของผู้ปกครองไว้ให้มั่นคงไม่สามารถกระทำได้ด้วยการกดขี่ กำจัด และกวาดล้างส่วนที่เป็น “เสี้ยนหนาม” อีกต่อไป

เพราะเสี้ยนหนามเหล่านั้นแท้จริงคือประชาชนในสิ่งแวดล้อมโลกาภิวัตรที่รู้มากขึ้นเสียจนไม่มีใครที่จะยอมให้กดขี่ กำจัด และกวาดล้างอีกแล้ว

 ***************

ภาพกลุ่มคนไทยในท้องที่มณฑลลอส แองเจลีส สหรัฐอเมริกา ที่เรียกตัวเองว่า “Heart for Homeland” ซึ่ง เคยร่วมกันจัดผ้าป่ามหากุศลช่วยบ้านเกิดในคราวเกิดน้ำท่วมใหญ่เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นเงินราว ๔ หมื่นดอลลาร์ ได้นัดพบปะสังสรรค์ และฉลองวันชาติสหรัฐ (The 4^th of July) ในเมืองมอนเทอเรย์พาร์ค เมื่อวันพุธที่ผ่านมา