ธนาพล อิ๋วสกุล:ปฏิกริยาเมื่อดูสารคดีอภิวัฒน์สยาม2475เวอร์ชั่นเลื่อนฉายเป็นเดือนของTPBSจบ

ที่มา Thai E-News

โดย ธนาพล อิ๋วสกุล

ที่มา เฟซบุ๊ค Thanapol easakul

หลังจากใช้เวลา 58 นาที 8 วินาที ดูสารคดีเรื่องดังกล่าว ผมมีความเห็นดังต่อไปนี้ 

 http://www.youtube.com/watch?v=qDv96W5Yba4 

 1. สารคดีประวัติศาสตร์? 

ความคาดหวังสำหรับสารคดีประวัติศาสตร์อย่างน้อยต้องมี  เอกสาร ข้อมูล รูปภาพ เสียง  ที่ร่วมสมัยในประวัติศาสตร์มาบ้างปรากฎว่าตลอดเวลากว่า 1 ชั่วโมงวนเวียนอยู่ที่บรเวณ อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย  ไม่มีแม้ไปเหยียบ จุดที่พระยาพหลยืนอ่านประกาศคณะราษฎน  นี่ไม่ตค้องพูดถึงประกาศณะราษฎร  ที่เป็นเอกสารสำคัญที่สุดของเหตุการณ์ 2475 ไม่มีพูดถึงแม้แต่คำเดียว  

ลองนึกดูว่าจะทำสารดคีการปฏิวัติอเมริกา 1776 โดยไม่มีคำประกาศอิสรภาพได้อย่างไร  ? หรือ เอกสารชิ้นสำคัญชิ้นนี้แสลง ใจคนทำเกินไป  เราไม่ได้ยินเพลง 24 มิถุนา  ฯลฯ  แต่เอาบทเพลงอะไรก็ไม่รู้ เขียนโดยไม่มีพลัง ไม่ต่างจากเพลงอกหักธรรมดา ๆ เพลงหนึ่งที่สันสน เหงา วังเวง 

นี่ยังไม่พูดถึง รายละเอียด “เล็กๆ”  น้อย ๆ เช่น พูดถึงบทบาทหนังสือพิมพ์ก่อน 2475 แต่ไปเอารูปหนังสือพิมพ์ปี 2482 มาขึ้นเฉย (พาดหัวประกาศสงคราม นั่นคือข่าวการเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ในยุโรป)   หรือการเอาภาพเหตุการณ์มาผสมเพนเปกันให้มั่วไปหมด  

2. ถ่ายทำ (จงใจให้ดู) แย่

แม้ทีมงานจะเป็น “มืออาชีพ” แต่งานที่ออกมาไม่มีพลังแม้แต่นิดเดียว   เริ่มจากมุมกล้อง ที่ทำเหมือนกับสารคดี”ท่องเทียว”  เดินไปเรื่อย ๆ เหนื่อยก็หยุด ไม่มีจุดหมาย   ดนตรีประกอบ ดังที่พูดไปแล้ว  ว่าไม่สื่ออะไร  หรือเทคนิค เปิดสมุดเปล่า นั้นผมคิดว่าให้เด็กเริ่มหัดทำหนังสั้น ยังทำออกมาได้ดีกว่าอีก 

 แต่ถึงที่สุดแล้วผมคิดว่านี่เป็นผลสำเร็จของทีมงานถ่ายทำ หรืออาจจะเป็นสถานีด้วยที่ทำให้เรื่อง 2475 เป็นเรื่อง ของความสันสนวุ่นวาย ไม่จบไม่สิ้น  และดูไม่เป็นความหวังอะไรได้เลยมุกบิลกาแฟ 130 เพื่อจะโยงไป ร.ศ. 130 ภาษาวัยรุ่นเขาเรียก "มุกควาย"  

3 (ตั้งใจ) จับแพะชนแกะ

อาจจะเป็นเหตุที่คนทำมีธงอยู่ในใจอยุ่แล้วว่าจะให้ใครเป้นพระเอก ใครเป็นผู้ร้าย  การใช้เทคนิค ตัดต่อ พูดสลับไปมา ต่างบริบท ต่างคำถามแต่ให้เป็นเรื่องเดียวกัน ยกตัวอย่างกรณีศรีศักร พูดเรื่องความเหลือมล้ำ ว่า 80 ปี  ประชาธิปไตยไทยไม่ได้แก้ปัญหา ความเหลือมล้ำ แต่หนักกว่าก่อน 2475 เสียอีก แล้วสลับมาที่ชาญวิทย์ บอกว่าสังคมมมีความเหลื่อมล้ำ จนกลายเป็นว่าชาญวิทย์ พูสนับสนุนศรัศักรเฉยเลย ทั้ง ๆที่จุดยืนศรีศักร กับชาญวิทย์แตกต่างกันในการประเมิน 2475  

หรือการเบรคสุลักษณ์ ที่บอกว่าต้องกลับไปดูว่าต้องย้อนกลับไปดูว่า เหตุการณ์  2475 มันมีการบิดเบือนอย่างไร แต่ ผู้สร้างทำให้สุลักษณ์เป็นตัวตลกไปโดยไปตัดเอาชอตที่ชาญวิทย์บอกว่าต้องกลับไปดูเป็น 100 ปี 150  ปี  

สิ่งเหล่านี้เห็นตลอด ทั้งเรื่อง 

******

เรื่องเกี่ยวเนื่อง:จากมติชนออนไลน์ 23 มิถุนายน 2555

ไทยพีบีเอสเลื่อนฉายสารคดี "อภิวัฒน์สยาม 2475" จาก 22 มิ.ย. ไปปลายเดือนกรกฎาคม

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ภาพยนตร์สารคดี "อภิวัฒน์สยาม 2475" ซึ่ง เดิมทีมีกำหนดออกอากาศในเวลา 22.00 น. ของวันที่ 22 มิถุนายนที่ผ่านมา ผ่านทางสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส ได้ถูกเลื่อนออกอากาศออกไป และมีการงดเผยแพร่โฆษณาของภาพยนตร์สารคดีเรื่องนี้ในฉบับแรก  โดยล่าสุดทางไทยพีบีเอสและผู้สร้างภาพยนตร์สารคดีได้ปล่อยโฆษณาฉบับใหม่ออก มา ซึ่งขึ้นข้อความว่า 

"ขออภัย ที่สารคดี 2475 จำเป็นต้องเลื่อนออกอากาศ" 

"ขออภัย ที่ข้อมูลหลายส่วนของสารคดีนี้ อาจก่อให้เกิดคำถามในใจคุณ" 

"ขอร้อง ในระหว่างรอ... อยากให้คุณทำใจสบายๆ" 

"และพร้อมเปิดใจให้กว้างที่สุด" 

"เลื่อนออกอากาศปลายกรกฎาคมนี้ 3 วันติด..." 

(โฆษณาสารคดีฉบับแรก)

ด้านนายชาญวิทย์ เกษตรศิริ อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ให้สัมภาษณ์แก่ทีมงานของภาพยนตร์สารคดีเรื่องดังกล่าว ได้แสดงความเห็นผ่านทางเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า

"เมื่อรายการนี้ มาสัมภาษณ์ ผมเคยทักว่า จะออกอากาศ ได้หรือ 

"สงสัยว่า ถ้าออกได้ เลื่อนจาก 24 มิ.ย. ไป ต้น ก.ค. ก็คงถูกหั่นไปเยอะ

"ครับ คงต้องใช้เวลา อีกไม่น้อย 

"ที่สื่อกระแสหลัก จะก้าวพ้นความกลัว freedom from fear and ignorance

"และมอง ปวศ. ให้มากกว่า เหรียญด้านเดียว ไปได้

"(ด้านหัวของเหรียญ คือ ชิงสุกก่อนห่าม แต่ด้านก้อย บอกว่า งอมจนร่วง ครับ)"