เพลงชาติ ความรักชาติ การคลั่งชาติ และพัฒนาการของความรักที่เราพึงมีต่อชาติ
การปลูกฝัง “ชาตินิยม”ของรัฐ เรื่อง “ความรัก”ชาติ แบบโรแมนติก เปรียบเทียบกับความรักของหนุ่มสาว ที่ต้องพัฒนาให้เติบโตจากความรักโรแมนติกไปสู่ความรักที่มีวุฒิภาวะ แสดงให้เห็นว่าชาตินิยมแบบเก่านั้นไม่ประสบความสำเร็จ ควรมีการสร้างชาตินิยมแบบใหม่
ชาติ ความหมายของชาติ เปลี่ยนแปลงได้ตามยุคสมัย อัตลักษณ์ของชาติควรเคลื่อนตัวจากความคลั่งในชาติพันธ์หรือคลั่งชาติของตนไปสู่การเป็นชนชาติที่เคารพศักดิ์ศรีของผู้อื่นและเพื่อนร่วมโลก ความเป็นประชาธิปไตย และการเคารพในสิทธิ เสรีภาพของมนุษย์น่าจะเป็นอัตลักษณ์ใหม่ของชาติไทยในยุคปัจจุบันที่ยุคสมัยของการสร้างชาติ ทั้งการต่อสู้กับกลุ่มศักดินาเก่าหรืออาณานิคมตะวันตกได้จบลงแล้ว เป็นไปได้ไหมว่าที่เมืองไทยในปัจจุบันเกิดไม่ปรองดองแตกแยกกันทุกวันนี้เพราะความล้มเหลวในการสร้าง ปลูกฝัง “ชาตินิยม” ของรัฐ
