(ภาพจากแฟ้มภาพข่าวสด)
ก่อนที่นักวิชาการจากคณะนิติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ จำนวน 7 คน ในนามคณะ "นิติราษฎร์" จะเปิดการแถลงข่าว "ข้อเสนอให้ลบล้างผลพวงจากรัฐประหาร 19 กันยายน 2549" เป็นการเพิ่มเติมในวันที่ 25 กันยายน ล่าสุด "สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล" อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้เขียนข้อความถึงคณะนิติราษฎร์ผ่านทางเฟซบุ๊กส่วนตัว ซึ่งมีเนื้อหาดังต่อไปนี้ (หมายเหตุ มติชนออนไลน์ขออนุญาตตัดทอนข้อความบางส่วนออกไป และปรับเปลี่ยนถ้อยคำในบางจุด)
ในความเห็นของผม ประเด็นที่พรุ่งนี้ นิติราษฎร์ ควรจะย้ำเป็นอย่างยิ่ง คือ
1. ข้อเสนอ "โรลแบ็ค รัฐประหาร" ของ นิติราษฎร์ นั้น ประกอบด้วยองค์ประกอบ 2 ส่วน ที่ "แยกกันไม่ได้" คือ (ก) ล้มคดีทั้งหมดที่ คมช. ทำ (แต่ไม่ได้ห้ามการดำเนินคดีใหม่) และ (ข) เปิดทางให้ดำเนินคดีกับ คมช. (กบฏ โทษประหารชีวิต) ได้
2. องค์ประกอบ 2 ส่วนนี้ "แยกกันไม่ออก" เพราะ การจะล้มคดีที่ คมช. ทำ ได้ ต้องล้มทุกอย่างของ คมช. รวมทั้งการนิรโทษกรรมตัวเองใน รธน.49 และ 50 ด้วย
...
ดังนั้น ใครที่ชอบออกมาพูดๆ ว่าเป็นข้อเสนอ "เพื่อทักษิณ" จึงเป็นการพูดที่อีเดียต ข้อเสนอนี้ไปไกลกว่าทักษิณ-เพื่อไทย-นปช. เยอะ (องค์ประกอบที่ 2) และในแง่องค์ประกอบที่ 1 เอง ก็อาจจะ ไม่ไกลพอ สำหรับพวกเขาด้วยซ้ำ
3. การที่นักการเมือง โดยเฉพาะค่ายรัฐบาล หรือแม้แต่ นปช. หยิบยกเอาเฉพาะองค์ประกอบที่ 1 มาพูดนั้น พอจะ "เข้าใจได้" (แต่เป็นเรื่องแย่) แต่ที่ เข้าใจไม่ได้คือ สื่อมวลชนเอง โดยเฉพาะค่าย ... นี่ "ตัวดี" มากๆ พาดหัว ... ห่วยแตกติดกันหลายวัน
4. ในแง่ "สังคม" วงกว้างออกไป (บรรดานักวิจารณ์ อาจารย์ นักวิชาการทั้งหลาย) .. การที่ไม่เดือดร้อนกันเลย กับการที่ คมช. นิรโทษกรรมความผิดตัวเอง ที่ร้ายแรงกว่าความผิดในกรณีทักษิณหรือนักการเมือง ไม่รู้กี่ร้อยเท่า (ความผิดประหารชีวิต เทียบกับ ความผิดติดคุก ยึดทรัพย์ ห้ามเล่นการเมือง)
เป็นการ "ดัดจริต" ชนิดสุดๆ มากๆ
เรื่องนี้ก็อีก สื่อมวลชน นี่แหละ มีปัญหามากๆ ที่เอาแต่ถาม เอาแต่พาดหัวประเด็นเรื่องความผิดนักการเมือง ทำราวกับว่า แหม รับไม่ได้ๆๆ จะ "ช่วยคนเดียว" "ช่วยส่วนตัว" ...
แม่ม โทษทีเถอะครับ ไอ้ที่ คมช. ช่วยกันเอง ให้พ้นโทษที่เป็นความผิดหนักสุดในกฎหมายอาญา (กบฏ ประหารชีวิต) พวกคุณ "แม่ม" ไม่เคยรู้จักตั้งคำถามจี้ หรือพาดหัวบ้างหรือไงวะครับ
ในการแถลงครั้งแรกนั้น พอเข้าใจได้อยู่ว่า นิติราษฎร์ เอง พูดถึงองค์ประกอบแรก มากหน่อย เพราะว่า นั่นเป็นสิ่งที่ คมช. "ทำไปแล้ว" มีกฎหมาย มีคำตัดสินของศาล มีคดีต่างๆ ยุบยับ ให้ต้องมาคอย "แก้" จึงต้องมีข้อเสนอรายละเอียดรูปธรรมออกมาให้เห็นว่า จะแก้ยังไง
ขณะที่ องค์ประกอบที่ 2 (เปิดทางให้ดำเนินคดีกับ คมช.) เป็นสิ่งที่ "ยังไม่เกิด" ดังนั้น จึงไม่จำเป็นต้องเสนอรายละเอียดอะไรมากมาย
แต่ผมอยากเสนอว่า พรุ่งนี้ นี่เป็นประเด็นที่น่าจะเน้นย้ำมากๆว่า
ถึงที่สุดแล้ว ข้อเสนอของนิติราษฎร์จริงๆ ที่เป็นหัวใจ หรือ แก่นที่ใหม่ และสำคัญจริงๆ คือ องค์ประกอบที่ 2 นี้ มากกว่าองค์ประกอบที่ 1 ด้วยซ้ำ (เพราะองค์ประกอบที่ 1 นั้น ในที่สุดแล้ว ยังดำเนินคดีได้ แต่องค์ประกอบที่ 2 นี่ เป็นอะไรที่ไม่เคยเกิดขึ้นเลย)
และก็เป็นหัวใจจริงๆ ของการจะ "เบรก" การรัฐประหารครั้งต่อๆ ไปด้วยว่า "คุณอย่าคิดทำนะ ถ้าคุณทำ พอคุณลงจากตำแหน่งเมื่อไร ประชาชนจะเอาขึ้นศาลลงโทษได้" ... นี่แหละเป็นประเด็นสำคัญจริงๆ